زیست سنجی آزمایشگاهی و محاسبه lc90 & lc50 روغن معدنی علیه پوره سن سوم و ماده بالغ سپردار قهوه ای مرکبات chrysomphalus dictyospermi morgan (hemiptera: diaspididae)

سپردار قهوه ای مرکبات (chrysomphalus dictyospermi morgan) یکی از آفات مهم مرکبات در باغ های استان مازندران می باشد. سابقه طولانی کاربرد سموم شیمیایی، پدیده مقاومت و اثرات مخرب زیست محیطی سموم شیمیایی سبب شد استفاده از روغن معدنی مورد توجه قرار گیرد. این تحقیق با هدف محاسبه lc50 و lc90روغن معدنی با استفاده از روش زیست سنجی علیه پوره سن سوم و ماده بالغ سپردار قهوه ای مرکبات در سال 92 در شهرستان نوشهر در غرب استان مازندران انجام شد. در این بررسی برای پوره سن سوم شش تیمار روغن معدنی (0.00 ،0.30 ،0.50 ،0.75 ،1.00 ،1.20 لیتر روغن معدنی در صد لیتر آب) و یک تیمار شاهد (بدون هیچ نوع محلولپاشی با آب و روغن) انتخاب شد. در تیمار شاهد مرگ و میر پوره سن سوم در شرایط طبیعی بدون حضور شکارگرها و پارازیتوییدها بررسی شد. برای ماده بالغ شش تیمار روغن معدنی (0.00 ،0.50 ،0.75 ،1.00 ،1.20 ،1.50 لیتر روغن معدنی در صد لیتر آب) و یک تیمار شاهد (بدون هیچ نوع محلولپاشی با آب و روغن) انتخاب شد. در تیمار شاهد مرگ و میر ماده بالغ در شرایط طبیعی بدون حضور شکارگرها و پارازیتوییدها بررسی شد. در تیمارهای شاهد برای پوره سن سوم و ماده بالغ هیچ نوع محلولپاشی انجام نشد. برای آزمایش، چهارده نهال پرتقال (تامسون ناول، پایه نارنج) استفاده گردید. از هر نهال ده برگ انتخاب و روی هر برگ، پنج پوره رهاسازی شد. تجزیه و تحلیل داده ها و محاسبات اولیه با استفاده از پروبیت و نرم افزار p/proban صورت گرفت. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که آفت یاد شده توسط روغن معدنی قابل کنترل می باشد. میزان lc50 و lc90 برای پوره سن سوم به ترتیب 0.352 و 1.391 درصد و برای ماده بالغ به ترتیب 0.448 و 1.198 درصد محاسبه شده است. با توجه به میزان lc90 و دامنه تاثیر آن (fiducially limit) مناسب ترین میزان روغن معدنی جهت کنترل پوره سن سوم سپردار قهوه ای مرکبات بین 1.157 و 1.835 در صد و برای کنترل ماده بالغ به ترتیب 1.062 و 1.395 بوده است و 3.412 = ²? برای پوره سن سوم و 2.287 = ²? برای ماده بالغ بیانگر این است که پوره سن سوم و ماده بالغ هیچ گونه مقاومتی نشان ندادند که نشان دهنده این است که سپردار قهوه ای مرکبات نسبت به روغن معدنی هموژن های حساس می باشند. تغییرات شکلی سپر و بدن پوره سن سوم و ماده بالغ در تیمارهای مورد آزمایش بررسی و ثبت شد. در این آزمایش مشخص گردید بکارگیری روغن معدنی موجب تغییر شکل پوره سن سوم و ماده بالغ می شود. این تغییرات به صورت اختلال در تشکیل و ایجاد سپر، سست شدن اتصال سپر با سطح برگ، لهیدگی و چسبیدن بدن حشره به سپر، عدم تقارن، مومی، سفت شدن بدن حشره، کاهش پوره زایی، از بین رفتن پوره ها و نهایتاً حمله ی قارچ ها می شود.